در دنیای امروز که الکترونیک بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ماست، قطعه‌ای کوچک ولی بسیار مهم در دل اکثر وسایل الکترونیکی وجود دارد: برد مدار چاپی یا همان PCB. در این مقاله از سایت پژوهشگران به زبان ساده توضیح می‌دهیم که PCB چیست، چه اجزایی دارد، چگونه تولید می‌شود و چه کاربردهایی در دنیای الکترونیک دارد.
فهرت محتوا
PCB چیست؟
PCB مخفف Printed Circuit Board است؛ بردی که برای اتصال و نگهداری قطعات الکترونیکی در یک مدار فشرده و منظم استفاده می‌شود. در واقع PCB همان نقشه‌ی الکتریکی یک دستگاه است که مسیرهای رسانا روی آن چاپ شده‌اند.
بیشتر بدانید: بهترین فروشگاه الکترونیک مشهد
اجزای اصلی یک PCB
- لایه پایه (Substrate)
ساخته‌شده از مواد عایق مانند فایبرگلس (FR4) که استحکام و ساختار فیزیکی برد را تأمین می‌کند. - لایه مسی (Copper Layer)
لایه‌ای نازک از مس که مسیرهای الکتریکی را روی برد ایجاد می‌کند. - ماسک محافظ (Solder Mask)
رنگ سبز یا آبی‌ای که روی مسیرهای مسی قرار می‌گیرد تا از اتصال‌های ناخواسته جلوگیری شود. - سیلک اسکرین (Silkscreen)
اطلاعاتی مانند شماره قطعات، جهت نصب و کدهای مرجع روی آن چاپ می‌شود.
بیشتر بدانید: معرفی خازن الکترولیت
انواع PCB
- PCB تک‌لایه: یک طرف آن دارای مسیرهای مسی است. مناسب برای مدارهای ساده.
- PCB دولایه: دارای مسیرهای مسی در دو طرف برد. امکان طراحی مدارهای پیچیده‌تر را فراهم می‌کند.
- PCB چندلایه: شامل چندین لایه داخلی مسی است. در تجهیزات حرفه‌ای مثل سرورها و سیستم‌های پزشکی استفاده می‌شود.
بیشتر بدانید: معرفی رشته الکترونیک
فرآیند تولید PCB چگونه است؟
فرآیند تولید PCB به ترتیب زیر انجام می‌شود:
- طراحی مدار
با استفاده از نرم‌افزارهایی مانند Altium Designer، Eagle یا KiCad مدار طراحی می‌شود. - سوراخ‌کاری
محل پایه قطعات با مته‌های دقیق سوراخ می‌شود. این مرحله قبل از چاپ انجام می‌گیرد. - چاپ طرح روی برد
طرح مسیرها روی فیبر چاپ می‌شود؛ معمولاً با روش‌هایی مثل UV یا فوتورزیست. - اسیدکاری
مس‌های اضافی حذف می‌شوند تا تنها مسیرهای لازم باقی بمانند. - چاپ ماسک محافظ
لایه محافظ برای جلوگیری از اتصال ناخواسته روی مسیرها اعمال می‌شود. - چاپ سیلک‌اسکرین
شماره قطعات و راهنمای مونتاژ روی برد چاپ می‌شود.
کاربردهای PCB
PCB در تقریباً تمام وسایل الکترونیکی دیده می‌شود:
- موبایل، لپ‌تاپ و تبلت
- وسایل خانگی مثل تلویزیون، یخچال، لباسشویی
- بردهای آموزشی مانند Arduino و ESP
- تجهیزات صنعتی و پزشکی
- ربات‌ها، پهپادها و کنترل‌های هوشمند
مزایای استفاده از PCB
- کاهش حجم مدار
- افزایش دقت و کیفیت عملکرد
- نظم در مونتاژ قطعات
- مناسب برای تولید انبوه
- کاهش خطای انسانی
فروش قطعات PCB در فروشگاه پژوهشگران
فروشگاه پژوهشگران، یکی از معتبرترین مراجع تهیه تجهیزات الکترونیک و رباتیک، مجموعه کاملی از اقلام مرتبط با PCB را عرضه می‌کند، از جمله:
- برد خام در اندازه‌های مختلف
- قطعات DIP و SMD
- ابزار لحیم‌کاری حرفه‌ای
- ماژول‌های آماده
- ابزار تست و شستشو
جمع‌بندی
در این مقاله به زبان ساده یاد گرفتیم که PCB چیست و چه نقشی در مدارهای الکترونیکی دارد. اگر به طراحی و ساخت مدار علاقه دارید، آشنایی با PCB یکی از پایه‌های اصلی کار شماست. برای تهیه قطعات مرتبط با این حوزه، فروشگاه پژوهشگران در کنار شماست.
برای دنبال کردن اینستاگرام ما کلیک کنید.
